The Wright. Shirt — Julie Van Overmeiren

“Ik vertrek voor anderhalve maand op vakantie, dus ik heb het hemd snel nodig.” Julie belt ons een uurtje nadat we haar mailen. Ze klinkt enthousiast. We schrijven midden december, ze vertelt dat ze het veld nog moet ‘mulchen’ om het winterklaar te maken: “ideaal, het zal er echt heel vuil uitzien, dat kan ik al beloven.” Niet veel later krijgen we het al terug opgestuurd, het is het eerste hemd dat we te zien krijgen en de vlekken zijn goed gelukt. Een fantastische start. 

“Ik sta niet graag vroeg op.” Julie kijkt geamuseerd wanneer ze komt aangefietst voor onze afspraak. Het is een zonnige ochtend in februari en haar boerderij ligt er nog stilletjes bij. Momenteel woont ze in Antwerpen, maar binnenkort verhuist ze naar dit veld in Melsele. Ze is nochtans een echt stadsmeisje.

“In de gespecialiseerde vakboeken die ik lees, komen de boeren niet meer van hun erf, er is geen tijd voor vakantie. Een mentaliteit die me intrigeert. Ik droom ervan om net zoals hen genoeg te hebben aan het leven dat zich rond het erf afspeelt.” Na anderhalve maand Tenerife komt ze voor het eerst terug een kijkje nemen. De boer van wie ze het veld huurt, een voormalige tomatenkweker, begroet haar hartelijk. 

Julie werkt sinds een jaar volgens de permacultuur principes. Ze noemt het zelf regeneratieve landbouw: meer geven dan nemen. “We houden koolstof vast in de bodem, geven werk aan verschillende mensen, produceren gezonde groenten, creëren biodiversiteit en een levende bodem.”

Ze droomt ervan om de tractor volledig aan de kant te kunnen laten staan, maar momenteel voeren ze nog vergelijkende studies uit: op de ene helft van het veld gebruiken ze de tractor nog wel, op de andere resoluut niet meer. “Alles wordt dan op compost geteeld, die als bodem dient. Het is onlangs aangetoond dat schimmels en bacteriën in de grond het belangrijkst zijn om nutriënten op te nemen. Door te ploegen, verstoor je het hele systeem.” Dat betekent veel manueel werk. Wanneer we buiten op het veld staan, toont Julie de impact van de tractor op de bodem. Het heeft die nacht flink geregend en je ziet grote plassen: voor Julie zijn dat plekken waar de bodem het water niet meer opneemt, een ernstige verdichting. Een probleem.

“Het duurt jaren om zoiets weer goed te krijgen, via een heel ecosysteem van planten die met hun wortels de bodem opnieuw los werken.” 

Ze is een van de weinige boeren die in Vlaanderen zo werkt. Het is een opmerkelijk zicht: in de serre ligt er een laag van 20 centimeter compost, buiten is het hele veld afgedekt met bruine blaadjes, de ‘mulch’. Ze noemt haar boerderij ‘wereldveranderend’ en doelt daarmee ook op het sociale karakter. Julie werkt vooral met vrijwilligers, familie en vrienden. Ze spreekt consequent in de wij-vorm, als eerbetoon. In samen-werking met de VDAB zorgt ze er bovendien voor dat mensen die al lang thuis zitten, opnieuw, op een zachte manier, een werkervaring opdoen.

“Mensen met psychologische problemen vinden hier een vorm van rust. Het werk is heel meditatief: repetitieve plant handelingen, buiten werken… Wij werken niet met een vaste structuur, mensen komen en gaan wanneer ze willen. Elke middag is er lekker eten en wij zorgen voor plezier.” Naast milieuwetenschappen, studeerde Julie ook psychologie. Het was altijd haar droom om een zorgboerderij te beginnen maar dat bleek heel moeilijk om in een officiële vorm te implementeren. “Bij ons leren mensen opnieuw werken. Dat vraagt natuurlijk wel tijd en extra begeleiding maar het is echt prachtig om de transformatie te zien.”

Voor haar is ambacht vooral sociaal geïnspireerd. “Het is een belangrijk onderdeel van onze maatschappij, het zorgt ervoor dat je kan samenwerken met mensen, die andere dingen kunnen dan jijzelf."

"Het staat haaks op machines en automatische processen. Je staat in contact met wat je maakt en dat geeft je automatisch zin om het goed te doen."

"Daarom is ambacht onlosmakelijk verbonden met kwaliteit en kennis. Tijd is de sleutel. Een ambacht is moeilijk geworden om dat alles zo snel gaat, we vergalopperen ons aan dingen die niet nodig zijn. Wij zijn een trage boerderij, ik heb ervoor gekozen om traag te groeien. Pas op, dat bezorgt mij soms wel eens stress hoor.” Ze lacht, maar haalt haar schouders op. Ze kan niet anders. Intussen levert ze aan vijf restaurants waaronder Victor, The Jane en Arrikiiati. Daarnaast tekenden 50 gezinnen in op een groentenabonnement.